8 มีนาคม 2568 วันสตรีสากล ประวัติศาสตร์การต่อสู้เพื่อสิทธิสตรีและความเท่าเทียมทางเพศ

8 มีนาคม ของทุกปี เป็นวันสตรีสากล จากประวัติศาสตร์การต่อสู้เพื่อสิทธิสตรีและความเท่าเทียมทางเพศ แม้ว่าเรื่องของสิทธิสตรีและความเท่าเทียมทางเพศ จะถูกพูดถึง และได้รับการยอมรับมากขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็ยังมีผู้หญิงอีกจำนวนมากที่ถูกใช้ความรุนแรงในครอบครัวหรือในคู่รัก ผลสำรวจข่าวความรุนแรงในครอบครัวประจำปี 2566 พบข่าวความรุนแรงในครอบครัวมากถึง 1,086 ข่าว กว่า 39.9% เป็นข่าวการทำร้ายกัน ในขณะที่ 35.7% เป็นข่าวการฆ่ากัน โดย 60% เกิดขึ้นกับคู่รักแบบแฟนและสามีภรรยา สาเหตุหลัก กว่า 51.4% เกิดจากความหึงหวง ตามมาด้วยการเลิกรา และการควบคุม ซึ่งทัศนคติแบบชายเป็นใหญ่ การใช้อำนาจเหนือ ประกอบกับปัจจัยกระตุ้นอื่น ๆ เช่น การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สภาวะเศรษฐกิจ เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ความรุนแรงในครอบครัวก่อตัวขึ้น

รักไม่มีเงื่อนไข
เรามักเชื่อกันว่าความรักในอุดมคติ คือความรักที่ไม่มีเงื่อนไข รักโดยปราศจากคำถามในกันและกัน แต่จากการทำงานของมูลนิธิหญิงชายก้าวไกล กับผู้หญิงที่ได้รับผลกระทบจากความรุนแรงในครอบครัว พบว่า รักที่ไม่มีเงื่อนไข คือปัญหา รักไม่มีเงื่อนไข มักจะไม่มีข้อตกลง ไม่มีการสังเกตสัญญาณเตือนของความรุนแรง ไม่มีวิธีการที่จะปรับตัวหากเกิดปัญหา ถูกกดดันให้อยู่ในภาวะจำยอม ถูกใช้เป็นข้ออ้างในการทำร้ายร่างกาย นำไปสู่ความสัมพันธ์ที่เป็นพิษและความรุนแรง

เปลี่ยนความเชื่อเดิมสู่ รักต้องมีเงื่อนไข
ก่อนที่ความสัมพันธ์จะเป็นพิษและนำไปสู่ความรุนแรง เราต้องเปลี่ยนความเชื่อว่า รักไม่มีเงื่อนไข เป็น รักต้องมีเงื่อนไข โดยสร้างเงื่อนไขในความสัมพันธ์ร่วมกัน พูดคุย ตกลงขอบเขตในความสัมพันธ์อย่างชัดเจน โดยไม่ให้มีมายาคติเรื่องเพศ หรือความรักเข้ามามีบทบาทเหนือข้อเท็จจริง ซึ่งแต่ละคู่อาจจะมีข้อตกลงที่แตกต่างกันไป เช่น หากมีปัญหาหรือไม่เข้าใจกันต้องไม่เพิกเฉยกับอีกฝ่าย ไม่ควบคุมการแต่งกายของอีกฝ่าย เว้นระยะสำหรับพื้นที่ส่วนตัว เป็นต้น เมื่อวางเงื่อนไขร่วมกันแล้ว ต้องมีทางออก หากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่ทำตามเงื่อนไขที่วางไว้ เช่น การกลับมาพูดคุยถึงปัญหา ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และหากความสัมพันธ์แย่ลงหรือรุนแรงเกินกว่าจะจัดการได้ ให้ตัดสินใจยอมรับ แล้วก้าวออกมาจากความสัมพันธ์นั้น หรือขอความช่วยเหลือ

9 สัญญาณความรุนแรง คือกุญแจสำคัญ
มูลนิธิหญิงชายก้าวไกล ได้ร่วมกับ YSL Beauty แบรนด์เครื่องสำอางชั้นนำภายใต้ ลอรีอัล กรุ๊ป ประเทศไทย จัดโครงการ Abuse is Not Love โดยนำ 9 สัญญาณความรุนแรง เผยแพร่และสร้างความตระหนัก เพื่อป้องกันปัญหาความรุนแรงในคู่รัก ซึ่งได้แก่ 1.การเพิกเฉย 2.การแบล็กเมล์ 3.การทำให้ขายหน้า 4.การพยายามปั่นหัว 5.ความหึงหวง 6.การควบคุม 7.การรุกราน 8.การตัดขาดให้โดดเดี่ยว 9.การข่มขู่ โดยสัญญาณความรุนแรงเหล่านี้จำเป็นต้องทราบกันทั้งสองฝ่าย ผู้ชายบางคนไม่ทราบว่าการกระทำเหล่านี้นำไปสู่ความรุนแรงได้ ผู้หญิงเองก็มักแปรผลสัญญาณเหล่านี้เป็นความรัก ซึ่งแท้จริงแล้วคือสัญญาณของความรุนแรง

หลักการวางเงื่อนไข
การวางเงื่อนไขในความสัมพันธ์นั้น ต้องประกอบไปด้วยหลักการที่รับรู้และเข้าใจกันทั้งสองฝ่าย นั่นคือ หลัก RCA R=Respect การเคารพในขอบเขต สื่อสารกันให้เข้าใจ C=Consent ทุกสิ่งที่เกิดขึ้นต้องเกิดจากความเต็มใจ ไม่ใช่การบังคับ A=Accountability หากมีความผิดพลาด ทั้งสองฝ่ายควรรับผิดชอบในสิ่งที่ทำผิด ขอโทษ และไม่กระทำสิ่งนั้นซ้ำ และที่สำคัญต้องไม่มองข้าม 9 สัญญาณความรุนแรง หากเจอความรุนแรง อย่าเลือกให้โอกาสครั้งที่ 2 ต้องรีบหาทางออกร่วมกันหรือขอ

ความช่วยเหลือหากจำเป็น
การป้องกันปัญหาความรุนแรงในครอบครัว หรือความรุนแรงในคู่รัก จึงเริ่มจากการวางเงื่อนไข เปลี่ยนความเชื่อว่า ความรักไม่มีเงื่อนไข เป็น ความรักต้องมีเงื่อนไข หมั่นทบทวนเมื่อระยะเวลาผ่านไป ใช้ 9 สัญญาณความรุนแรงเป็นกุญแจสำคัญ หากพบปัญหาต้องพูดคุย ปรับตัว หาทางออกร่วมกัน แต่หากมีความรุนแรงเกิดขึ้นเกินรับมือ ควรออกจากความสัมพันธ์ หรือขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง