บทความ

ความสัมพันธ์ไม่ว่าจะเป็นสามีภรรยา คู่รัก หรือแฟน หากเกิดปัญหา ที่เริ่มมีสัญญาณว่าอาจจะนำไปสู่การใช้ความรุนแรง จะมีสิ่งที่สังเกตได้หรือ 5 สัญญาณอันตรายเชิงพฤติกรรมและการแสดงออกที่อาจนำไปสู่ความรุนแรง

ทำร้ายทางวาจาและร่างกาย เพื่อให้อีกฝ่ายยอมจำนน ว่าด้วยเรื่องการควบคุมที่มาจาก “อำนาจ” ที่ไม่เท่ากันในความสัมพันธ์ นำไปสู่ความรุนแรงในครอบ

ต่อให้โรงเรียนมีห้องให้คำปรึกษา แต่หากครูมีทัศนคติ “เบลมเหยื่อ” ห้องให้คำปรึกษานั้นก็ไร้ประโยชน์ ว่าด้วยเรื่องการเบลมเหยื่อ กับทัศนคติของครู ที่เป็นอุปสรรคต่อการแก้ไขปัญหาการล่วงละเมิดทางเพศในโรงเรียน

การมองความรักเป็นเรื่องโรแมนติก แต่หากมองให้ลึกนี่คือการกระทำที่แฝงด้วยการใช้อำนาจชายเป็นใหญ่ และเป็นสัญญาณร้ายที่นำไปสู่การใช้ความรุนแรงในครอบครัว

7 ข้อเสนอ ที่ทุกองค์กรต้องมีเพื่อจัดการปัญหาการคุกคามทางเพศ เพราะปัญหาการคุกคามทางเพศเป็นเรื่องละเอียดอ่อน แนวทางเอาผิดทางวินัยของแต่ละองค์กรนั้นยังไม่ละเอียดอ่อนเพียงพอที่จะจัดการกับปัญหานี้ได้

Consent หรือการยินยอม คือความเสมอภาคระหว่างเพศ เพราะนั่นหมายถึงความยินยอมพร้อมใจของทั้งสองฝ่าย ทุกครั้งที่มีความสัมพันธ์ทางเพศต้องมีการตกลงกันอย่างชัดเจน

กรณีตัวอย่างของการปรับเปลี่ยนผู้ชายที่ใช้ความรุนแรงในครอบครัวที่มีทัศนคติ ค่านิยมแบบชายเป็นใหญ่ โดยอาศัยกระบวนการกลุ่มและการหนุนเสริมที่เข้าใจ และเป็นมิตร ที่เรียกว่า "เพื่อนช่วยเพื่อน" กลุ่มผู้ชายลด ละ เลิกเหล้า ลดความรุนแรงในครอบครัว

ที่ผ่านมาเมื่อพูดถึงเรื่องการจัดตั้งรัฐบาล ปัญหาทางสังคมเกี่ยวกับผู้หญิง และเด็ก จะมีการพูดถึงเรื่องนี้น้อยมาก เราจึงต้องฝากโจทย์ถึงรัฐบาลใหม่ นั่นคือการแก้ปัญหาสังคม สร้างความเท่าเทียม ลดความรุนแรงต่อเด็กและผู้หญิง

มายาคติในครอบครัวที่พ่อแม่มองว่าตัวเองเป็นเจ้าชีวิตของลูก ลูกเป็นสมบัติ การลงโทษจึงเป็นการแสดงถึงความรัก ความหวังดี ถ้าอยากให้ลูกเป็นคนดีก็ต้องตี หากทำอะไรผิดต้องถูกลงโทษรุนแรง

การจะก้าวไปสู่สังคมที่มีความเท่าเทียมทางเพศ สิ่งแรกที่เราจะทำความเข้าใจและเปลี่ยนแปลงได้ คือการไม่ติดกรอบความเป็นหญิงความเป็นชาย ไม่ส่งต่ออำนาจชายเป็นใหญ่ ทุกเพศสามารถทำในสิ่งเดียวกันได้

จากประเด็นที่ถูกวิจารณ์อย่างหนักในโลกออนไลน์ถึงเนื้อหาภายในแบบเรียน ‘ภาษาพาที’ หนังสือเรียนภาษาไทยตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยกระทรวงศึกษาธิการ ที่มีการปลูกฝังทัศนคติ ไม่สอดคล้องกับความเป็นจริงและบริบทของสังคมที่เปลี่ยนไปในปัจจุบัน

วุ้นเส้น วิริฒิพา ภักดีประสงค์ นักแสดงและผู้บริหารผลิตภัณฑ์ SEWA เผยประบการณ์คุกคามในช่วงสงกรานต์ พร้อมรณรงค์ #สงกรานต์สาดสุขเคารพสิทธิ ในงานเสวนา “สงกรานต์ปลอดภัย สาดสุข เคารพสิทธิ..เราทำได้”

Recap งานเสวนา 16 ปี พ.ร.บ.คุ้มครองผู้ถูกกระทำด้วยความรุนแรงในครอบครัว พ.ศ.2550 เนื่องในวันสตรีสากล จาก ผศ.ดร.ปารีณา ศรีวนิชย์ , คุณอุษา เลิศศรีสันทัด , คุณบุษยาภา ศรีสมพงษ์ , ดร.วราภรณ์ แช่มสนิท

บ่อยครั้งที่สังคมไทยมักจะโทษผู้ถูกกระทำ ทำไมแต่งตัวล่อแหลม? ทำไมไม่ป้องกันตัวเอง? แต่กลับไม่จัดการปัญหาที่เกิดจากผู้กระทำ สงกรานต์ปีนี้เราต้องช่วยกันหยุดวาทกรรม “สงกรานต์ห้ามแต่งโป๊” หยุดโยนความผิดใส่ผู้ถูกกระทำ แล้วปล่อยคนผิดลอยนวล

เมื่อไหร่ก็ตามที่ผู้หญิงออกมาพูดหรือเรียกร้องความถูกต้องจากการถูกใช้ความรุนแรงในอดีตที่ผ่านมา แรงกดดันจากสังคมมักจะเกิดขึ้นทันที พร้อมกับคำถามว่า “ทำไมถึงเพิ่งออกมาพูด ทั้งที่เวลาผ่านมานานแล้ว” ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องง่ายที่ใครสักคนจะออกความรุนแรง หรือกล้าที่จะออกมาพูดและเรียกร้องในสิ่งที่ถูกต้อง

เมื่อก่อนเราจะได้ยินคำว่ารักไม่มีพรหมแดน ซึ่งหมายถึงความรักที่ไม่มีกำแพงเรื่องของเชื้อชาติ ศาสนา วัฒนธรรม แต่ปัจจุบันความรักก้าวข้ามไปกว่านั้นมาก ความรักก้าวข้ามเรื่องเพศ ไม่ได้ถูกจำกัดว่าคือหญิงหรือชาย แต่สังคมแบบอนุรักษ์นิยมเช่นไทยหรืออีกหลายประเทศ กลับทำให้ความรักหยุดอยู่กับที่ ยังคงวนเวียนอยู่กับเพศชาย เพศหญิง

เว็บไซต์ thepixelproject ซึ่งเป็นองค์กรไม่แสวงหาผลกำไรที่ดำเนินงานด้านการยุติความรุนแรงต่อผู้หญิง ในระดับโลก ได้คัดเลือกผู้ชายที่เป็นต้นแบบในการยุติความรุนแรงต่อผู้หญิง รุ่นที่ 4 ในปี 2021 จำนวน 16 คน โดย คุณจะเด็จ เชาวน์วิไล ผู้อำนวยการมูลนิธิหญิงชายก้าวไกล ได้รับการคัดเลือกในครั้งนี้ด้วย

"หากเรามองความรักเพียงผิวเผิน เราจะมองเพียงแค่ความโรแมนติก การได้ครอบครอง และบริบทการปลูกฝังของสังคม การขาดเสรีภาพ ยิ่งนำไปสู่การใช้ความรุนแรงได้อย่างไม่ยากเย็น แต่หากเรามองให้ลึก เข้าใจให้ถ่องแท้ เราจะเห็นอีกภาพของความสัมพันธ์" ถอดรหัสความรักกับความรุนแรงโดย ดร.ชเนตตี ทินนาม อาจารย์ประจำภาควิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เมื่อระบบคิดแบบชายเป็นใหญ่ ถูกปลูกฝังจนกลายเป็นตัวชี้วัดของการดำเนินชีวิต นำไปสู่การใช้ความรุนแรงในครอบครัว และจบลงด้วยชีวิตของอีกฝ่าย นี่คือเรื่องราวของคุณเอ (นามสมมุติ) ที่เกิดขึ้นเมื่อปี 2549 แม้จะผ่านเวลามานานแต่ตราบาปนั้นยังคงติดในใจคุณเอเสมอมา

“อย่านุ่งสั้น อย่าแต่งโป๊ อย่าทำตัวล่อเสือล่อตะเข้” ประโยคของความห่วงใยที่แฝงด้วยทัศนคติแบบชายเป็นใหญ่ ทั้งหมดนี้เป็นข้อเท็จจริงที่สอดคล้องกัน สังคมมองว่าผู้ชายมีนิสัยแบบนี้ ห้ามไม่ได้ เลยโยนให้ผู้หญิงเป็นฝ่ายปกป้องตัวเอง ยิ่งไปกว่านั้นคือทำให้ผู้ที่ถูกล่วงละเมิด มองว่าตัวเองมีส่วนผิดเพราะแต่งกายล่อแหลม

“ใครจะไปสาดน้ำกรดคนอื่นได้ มีแต่ในละครเท่านั้นแหละ” เธอถูกสาดน้ำกรด แต่ต่างจากในละครตรงที่คนกระทำเป็นผู้ชายที่อ้างว่า “รักเธอสุดหัวใจ”

สถานการณ์การล่วงละเมิดทางเพศที่ทวีความรุนแรงมากขึ้น เราพบว่ามีนักการเมืองที่ล่วงละเมิดทางเพศผู้หญิงนับสิบราย ต่อด้วยนักการเมืองท้องถิ่น หลานนักการเมือง และยังมีข้าราชการ ครู ทหาร ตำรวจ พระสงฆ์ ซึ่งล้วนเป็นผู้มีอำนาจ สะท้อนภาพการใช้อำนาจเหนือ และอำนาจชายเป็นใหญ่ต่อผู้กระทำที่มีอำนาจต่อรองน้อยกว่า

ข่าวปัญหาการใช้ความรุนแรงทางเพศในสังคมไทยนั้นมีจำนวนเพิ่มขึ้นทุกปี ซึ่งพบว่าผู้ถูกกระทำมักเป็นเยาวชนในช่วงอายุ 6-20 ปี และถูกกระทำโดยคนใกล้ชิดหรือครอบครัวมากกว่าคนแปลกหน้า ผู้กระทำส่วนมากอยู่ในช่วงอายุ 16-30 ปี โดยอาชีพที่พบผู้กระทำผิดมากที่สุดคือ อาจารย์ ตำรวจ ทหาร นักการเมือง เจ้าของธุรกิจ และยังมีการพบเห็นผู้กระทำเป็นพระสงฆ์ ผู้อยู่ในตำแหน่งหัวหน้าเพิ่มสูงขึ้นด้วย

“ความหละหลวมของการบังคับใช้กฎหมาย” การรับมือสถานการณ์ไฟไหม้ของร้านที่ไม่ได้มาตรฐาน นอกจากนี้ยังพบว่าเมาท์เทนบีเปิดเป็นสถานบันเทิงที่ไม่ได้รับอนุญาต มีการต่อเติมอย่างผิดกฎหมาย และยังปล่อยให้เด็กอายุต่ำกว่า 20 ปีเข้าไปใช้บริการ ซึ่งเป็นการทำผิดกฎหมายอย่างชัดเจน

ช่วงที่ผ่านมามูลนิธิหญิงชายก้าวไกลได้รับการติดต่อและให้คำปรึกษาแก่ผู้ถูกกระทำที่เป็น LGBTQIA+ มากขึ้น มีจำนวนไม่น้อยที่ไม่กล้าออกมาเรียกร้อง หรือเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมอย่างที่ควรจะเป็น เพราะมายาคติของสังคมที่ตีกรอบให้ LGBTQIA+ เป็นกลุ่มที่ “ไม่น่าจะเสียหาย”

Recap งานเสวนา ส่องมายาคติกระบวนการยุติธรรมกับการคุกคามทางเพศ จาก คุณอังคณา อินทสา , คุณธารารัตน์ ปัญญา , คุณซินดี้ สิรินยา บิชอพ , รองศาสตราจารย์สมชาย ปรีชาศิลปกุล

เพศสัมพันธ์ที่ผู้ชายกำหนดเป็นความคิดที่เข้าข่ายชายเป็นใหญ่ การมีเพศสัมพันธ์ระหว่างชายหญิงเป็นเรื่องของความยินยอม ไม่ใช่เพื่อการแก้ไขปัญหาสุขภาพของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง